Ιδιωτικές επενδύσεις στον κλάδο της ενέργειας και οι προοπτικές στην Ελλάδα

H ευρωπαϊκή πολιτική για την απεξάρτηση του τομέα της ενέργειας από τον άνθρακα (decarbonization), στοχεύει στην προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) ως συστατικό του εγχώριου μίγματος ηλεκτροπαραγωγής, το οποίο συνίσταται κυρίως από λιγνίτη, φυσικό αέριο, πετρέλαιο (στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά) και από ΑΠΕ (σε ποσοστό μικρότερο από το επιθυμητό). Επιπλέον, μέχρι σήμερα το υφιστάμενο σύστημα ηλεκτροπαραγωγής βασίζεται στην αντιμετώπιση της Ηλεκτρικής Ενέργειας (Η/Ε) ως αγαθού που δεν αποθηκεύεται, δηλαδή θα πρέπει την ίδια στιγμή να παράγεται/εισάγεται ποσότητα ίση με αυτή που καταναλώνεται.

Οι τεχνολογικές εξελίξεις, αφενός ευνοούν την περαιτέρω συμμετοχή των ΑΠΕ (λόγω σημαντικής μείωσης του κόστους που έχει επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια) στο εγχώριο ενεργειακό μίγμα, αφετέρου οδηγούν στην ανατροπή της παραπάνω «ιδιότητας» της Η/Ε, δημιουργώντας νέες επενδυτικές ευκαιρίες. Βασικοί οδηγοί αντιμετώπισης των ενεργειακών εξελίξεων (για την ΕΕ και φυσικά τη χώρα μας) είναι η δημιουργία ενιαίου Ευρωπαϊκού Συστήματος Μεταφοράς Η/Ε και η μεταβολή του μοτίβου της ζήτησης Η/Ε, με ενσωμάτωση στα παραπάνω των αποθήκευση, αυτοπαραγωγή, απορρόφηση ΑΠΕ και υλοποίηση διασυνοριακών διασυνδέσεων.

Κλαδικοί τομείς στους οποίους αναμένονται επενδύσεις εντάσεως κεφαλαίου στην Ελλάδα είναι, οι εξής :

• Στο πλαίσιο του διαχωρισμού παραγωγής-προμήθειας-διαμετακόμισης-μεταφοράς της Η/Ε (unbundling) αναμένονται επενδύσεις, καθώς οι δείκτες συγκέντρωσης (πχ HHI) δείχνουν σημαντικές δυνατότητες εισόδου νέων επενδυτών. Ο τομέας είναι τόσο εντάσεως εργασίας όσο και κεφαλαίου, και η υλοποίηση του διαχωρισμού είναι συμβατική δέσμευσή της χώρας μας έναντι των δανειστών της.

• Η συμμετοχή των ΑΠΕ την πενταετία 2012-2016 στο ενεργειακό μίγμα (ηλεκτροπαραγωγή) αυξήθηκε κατά 45%. Ο στόχος μέχρι το 2020 είναι να συμμετέχει με τουλάχιστον 40%. Αν και δεν θεωρείται πιθανή η επίτευξη του, εκτιμάται ότι η συμμετοχή μπορεί να φτάσει μέχρι του 33% της εγχώριας ηλεκτροπαραγωγής. Το τελευταίο απαιτεί περί τα €2δις νέες επενδύσεις. 

• Από την αγορά υπάρχουν πιέσεις προκειμένου να επιτραπεί σε οικιακούς και εμπορικούς παραγωγούς/καταναλωτές (prosumers) η αποθήκευση ενέργειας, αλλά και να διευρυνθεί στις εφαρμογές της αυτοπαραγωγής (net-metering) σε ισχύ, σε χρήσεις και σε διαφορετική θέση (virtual net-metering). Αναμένεται αξιόλογη δυναμική ανάπτυξης της αυτοπαραγωγής.

• Για την επόμενη δεκαετία αναμένεται σταδιακή διασύνδεση των Κυκλάδων (Σαντορίνη, Μήλος, Αμοργός) αλλά και των Δωδεκανήσων με εκτιμώμενο συνολικό κόστος €3,5-4δις. Έτσι δύναται να αντικατασταθεί το 80% της παραγόμενης από πετρέλαιο Η/Ε στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά. Το υπόλοιπο 20% (μη βιώσιμη  διασύνδεση) θα καλυφθεί από ΑΠΕ και συσσωρευτές (περίπτωση νήσου Τήλου όπου υλοποιείται υβριδικό σύστημα ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ με αποθήκευση).

• Καθώς το θέμα της διαχείρισης των στερεών αστικών αποβλήτων φτάνει σε μη αναβαλλόμενο στάδιο,  εξετάζεται πλέον – παρά τις διαφωνίες για τον φιλοπεριβαλλοντικό χαρακτήρα - ενδεχόμενη πραγματοποίηση έργων θερμικής επεξεργασίας των ΑΣΑ προς ανάκτηση ενέργειας (Waste to Energy).  Ενδεικτικά, το ύψος των επενδύσεων για την θερμική επεξεργασία, σε πανελλαδική κλίμακα, μπορεί να φτάσει τα €0,5δις.

• Οι πράσινες μεταφορές και τα ηλεκτροκίνητα οχήματα κερδίζουν έδαφος στο κομμάτι των ενεργειακών επενδύσεων (και ως συνιστώσα του στόχου 2020 για τη μείωση των εθνικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα). Οι επενδύσεις θα αφορούν σταθμούς φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων και στα ίδια τα αυτοκίνητα. Καθώς ενισχύεται η εμπορευσιμότητα τους με τη μείωση του κόστους και την σταδιακή επικέντρωση κατασκευαστών αποκλειστικά σε αυτά, αναμένονται αυξημένοι ρυθμοί ανάπτυξης της σχετικής αγοράς.

• Ο εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου για την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων και η προκήρυξη διαγωνισμών σχετικής έρευνας και εκμετάλλευσης σε Ιόνιο και Κρήτη, ενισχύουν ακόμη ένα κομμάτι της ενεργειακής αγοράς, και την  πραγματοποίηση σημαντικού ύψους επενδύσεων.

Ο ενεργειακός τομέας στην Ελλάδα αν και βρίσκεται σε αρκετά ανεπτυγμένο στάδιο, εμφανίζει περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξης, καθώς ενδεικτικά εκτιμάται ότι οι συνολικές αναμενόμενες επενδύσεις μπορούν να ξεπεράσουν τα €6,5-€7δις. Η Τράπεζα Πειραιώς διαθέτοντας εμπειρία πλέον των 20 ετών στο χώρο και κατάλληλη τεχνογνωσία, ήτοι εξειδικευμένο τμήμα χρηματοδότησης (Εταιρική Τραπεζική) και αντίστοιχο τομέα τεχνολογίας (Περιβαλλοντική Τραπεζική), ανταποκρίνεται θετικά στις προκλήσεις και δηλώνει έτοιμη να εξυπηρετήσει την υλοποίηση σχετικών επενδύσεων ανεξαρτήτως κλίμακας.   

Η Τράπεζα Πειραιώς, πρωτοπόρος της Περιβαλλοντικής Τραπεζικής στη χώρα µας, αναλαμβάνει τις απαραίτητες πρωτοβουλίες, υιοθετώντας ένα διαρκώς εξελισσόμενο πρόγραµµα περιβαλλοντικής στρατηγικής και δράσεων με στόχο την ενίσχυση της πράσινης οικονομίας.

Αξιοποιώντας το στρατηγικό πλεονέκτημα που της προσφέρει η τεχνογνωσία και η πολυετής εμπειρία της Τράπεζας, στηρίζει τις επενδύσεις, με μια σειρά από ειδικά σχεδιασμένα προϊόντα και υπηρεσίες, με στόχο την προώθηση των «καθαρών» τεχνολογιών και την εξυπηρέτηση σχετικών επενδυτικών επιλογών για τις επιχειρήσεις, τους αγρότες και τους ιδιώτες. 

Η Τράπεζα Πειραιώς, δεσμεύεται ότι θα  συνεχίσει να παρακολουθεί τις νέες τάσεις που δημιουργούνται στον τομέα της πράσινης οικονομίας και θα αναλαμβάνει τις απαραίτητες πρωτοβουλίες, προκειμένου να διατηρεί τo προβάδισμά της, εφαρμόζοντας Sustainable Banking!